کولبری در خراسان جنوبی، دیگر فقط یک مطالبه نیست و به فعالیتی حاشیه‌ای هم محدود نمی‌شود؛ بلکه با ساماندهی قانونی، زیرساخت‌های فنی و دیجیتال و سهمیه ۹۰میلیون دلاری برای سال جاری، به یک فرصت اقتصادی استراتژیک تبدیل شده است. این تصمیم، که در نشست کارگروه توسعه صادرات استان مورد بحث قرار گرفت، می‌تواند مسیر تجارت مرزی را شفاف کرده و زندگی مرزنشینان و کولبران را بهبود بخشد، ضمن اینکه استان را به کانون جذب سرمایه‌گذاری در شرق ایران تبدیل کند.
سید محمدرضا هاشمی، استاندار خراسان جنوبی، با تأکید بر اهمیت مرز گفت: «امروز مرز برای خراسان جنوبی صرفاً یک محدوده جغرافیایی نیست، بلکه فرصتی برای تحول اقتصادی، اشتغال‌آفرینی و افزایش درآمد سرانه استان است.» او افزود: «تمامی دستگاه‌های اجرایی، اقتصادی و امنیتی باید به صورت منسجم و هدفمند برای رونق مرز و تسهیل جذب سرمایه‌گذار وارد میدان شوند.»

ستون‌های اقتصاد استان
خراسان جنوبی با طول مرز ۳۳۱ کیلومتر با افغانستان، چهار بازارچه فعال در شهرستان‌های سربیشه، نهبندان، درمیان و زیرکوه دارد. فعال‌ترین این مرزها، مرز ماهیرود شهرستان سربیشه است که در سال‌های اخیر سومین معبر رسمی ایران با افغانستان به شمار می‌رود.
الیاس جویبان، معاون بازرگانی و توسعه تجارت صمت استان، با اشاره به زیرساخت‌ها گفت: «تمامی زیرساخت‌های مرتبط با سامانه‌های گمرکی و تجاری در استان فعال است و امکان واردات از طریق رویه کولبری برای همه مشمولان در بستر سامانه‌های مربوطه فراهم شده است.» او افزود که جانمایی تخصصی باراندازها در بازارچه‌ها در حال نهایی شدن است و پس از تصویب استاندار، بهره‌برداری رسمی آغاز خواهد شد. جویبان درباره نقش کولبری در ارتقای اقتصاد محلی بیان کرد: «این اقدام صرفاً یک سیاست اقتصادی نیست؛ بلکه راهی است برای فراهم کردن درآمد پایدار و قانونی برای ساکنان مناطق مرزی و کاهش فعالیت‌های غیررسمی و پرخطر.»

سهمیه ۹۰ میلیون دلاری
سهمیه ۹۰ میلیون دلاری کولبری برای سال جاری، فرصتی بی‌سابقه برای واردات کالا از مرزها ایجاد کرده است. این عدد نشان‌دهنده جدیت استان در ساماندهی تجارت مرزی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های بالقوه مرز است. با این سهمیه، استان قادر خواهد بود حجم قابل توجهی از مبادلات قانونی را در بازارچه‌ها انجام دهد و درآمد قابل توجهی برای مردم و دولت حاصل شود. هاشمی درباره اهمیت بهره‌برداری از این فرصت گفت: «مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان موظف است جلسات منظم و تخصصی با مدیران اقتصادی برگزار کند و بسته‌های آماده برای سرمایه‌گذاری را به صورت شفاف معرفی نماید.» این تأکید نشان می‌دهد که کولبری، تنها یک فعالیت تجاری نیست؛ بلکه یک محرک توسعه اقتصادی و نقطه اتصال به بازارهای افغانستان و فراتر از آن است.

ویترین ظرفیت‌ها
در همین راستا، برگزاری نمایشگاه مشترک ایران و افغانستان در بیرجند به عنوان ویترینی برای معرفی توانمندی‌های استان و تعامل با سرمایه‌گذاران برنامه‌ریزی شده است. علیرضا خامه‌زر، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان جنوبی، گفت: «برگزاری نمایشگاه پیش‌رو با هدف معرفی ظرفیت‌های اقتصادی استان و تعامل با سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، باید با نهایت کیفیت و انسجام برگزار شود». وی افزود: «سه اتاق اصلی فعال در حوزه افغانستان شامل اتاق تجارت، اتاق سرمایه‌گذاری و اتاق نظارت، در هماهنگی با اتاق ایران برای حضور در این رویداد مشارکت خواهند داشت و تفاهم‌نامه‌هایی در حال تنظیم است تا بسته‌های پیشنهادی سرمایه‌گذاری به متقاضیان ارائه شود.» خامه‌زر همچنین از اختصاص بخشی از فضای نمایشگاه به شرکت‌های خارجی، به‌ویژه چینی‌ها، خبر داد و تاکید کرد: «این بخش می‌تواند رنگ بین‌المللی به رویداد بدهد و خروجی اقتصادی مشخص برای استان و بخش خصوصی ایجاد کند.»

بسته جامع سرمایه‌گذاری
مرتضی ذاکریان، مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان، از تدوین یک مجموعه جامع برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی خبر داد که هدف آن معرفی کامل ظرفیت‌ها و فرصت‌های استان به سرمایه‌گذاران است. این بسته شامل کتابی است که ۱۲۰ فرصت سرمایه‌گذاری استان را به دو زبان فارسی و انگلیسی معرفی می‌کند و در آن بخش‌های صنعت، معدن، کشاورزی، میراث فرهنگی و صنایع دستی به‌صورت ویژه مورد توجه قرار گرفته‌اند. این کتاب به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد با شناخت کامل از فرصت‌های موجود، تصمیم‌گیری هوشمندانه‌ای داشته باشند. علاوه بر این، کاتالوگ زنجیره‌های ارزش استان تهیه شده است که نشان می‌دهد هر فرصت سرمایه‌گذاری چگونه با بخش‌های دیگر اقتصاد استان پیوند دارد و چه ظرفیت‌هایی برای توسعه زنجیره تولید و صادرات وجود دارد. این ابزار به فعالان اقتصادی کمک می‌کند تا تصویر دقیق‌تری از پتانسیل‌های خراسان جنوبی داشته باشند و در انتخاب حوزه سرمایه‌گذاری دچار سردرگمی نشوند. به موازات آن، کارت‌های الکترونیکی و فلش‌کارت‌های معرفی ظرفیت‌ها نیز آماده شده‌اند تا در جلسات و نمایشگاه‌ها به سرمایه‌گذاران ارائه شود. این ابزارهای دیجیتال، اطلاعات کلیدی و عملیاتی را به‌صورت فشرده و کاربردی منتقل می‌کنند و ارتباط مستقیم بین سرمایه‌گذار و مرکز خدمات سرمایه‌گذاری را تسهیل می‌کنند.
در نهایت، اطلس جامع سرمایه‌گذاری استان با ۱۴۳ لایه اطلاعاتی طراحی شده است. این اطلس، ابزاری هوشمند برای انتخاب حوزه سرمایه‌گذاری است که تمامی داده‌های اقتصادی، صنعتی، کشاورزی، زیرساختی و فرهنگی استان را در یک نگاه ارائه می‌دهد و تصمیم‌گیری را سریع‌تر و مطمئن‌تر می‌کند.
ذاکریان در توضیح اهمیت این بسته گفت: «صدور مجوزهای بی‌نام در اراضی ملی و با کیفیت دیجیتال، سرعت‌بخش فرآیند سرمایه‌گذاری است و انتظار می‌رود حضور مرکز خدمات سرمایه‌گذاری در کنار سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی تقویت شود.» این سخن نشان می‌دهد که هدف اصلی تنها معرفی ظرفیت‌ها نیست، بلکه تسهیل و تسریع ورود سرمایه به استان و ایجاد مسیر شفاف برای توسعه واقعی است.

شرط موفقیت
اهمیت این اقدام‌ها زمانی روشن می‌شود که همه دستگاه‌ها و بخش‌های اقتصادی و امنیتی پای کار بیایند. هاشمی تاکید کرد: «پیشرفت در استان حاصل همکاری نزدیک بین همه ارکان مدیریتی و امنیتی است. امروز بیش از هر زمان دیگر باید با اتحاد و همدلی به سمت توسعه استان حرکت کنیم.»
هم‌زمان، جویبان یادآور شد که هماهنگی با فرمانداران و کارگزاران رسمی مرزها در جریان است و برنامه‌های بازدید و حضور فعالان اقتصادی در مراسم افتتاح نمایشگاه تنظیم شده است تا واقعیت و ظرفیت‌های مرزی به‌طور عینی به نمایش گذاشته شود.

فرصت تاریخی یا نقشه ای ناقص؟
خراسان جنوبی در حال ترسیم نقشه تازه‌ای برای اقتصاد مرزی است: کولبری قانونی و ساماندهی‌شده، نمایشگاه بین‌المللی برای معرفی ظرفیت‌ها، بسته جامع سرمایه‌گذاری و بسیج همه ظرفیت‌های دستگاه‌ها.
اما مسیر موفقیت همزمان پرچالش است: اگر هماهنگی و عمل به وعده‌ها عملی شود، استان می‌تواند از سایه حاشیه‌نشینی خارج شده و به کانون مهم سرمایه‌گذاری شرق کشور تبدیل شود. اگر نه، ظرفیت‌های بی‌نظیر مرز و کولبران قانونی همچنان خاک خواهند خورد و فرصت تاریخی از دست خواهد رفت. در میان بادهای مرزی و سکوت بازارچه‌ها، مردم و مسئولان منتظرند تا ببینند آیا این فرصت، شروع فصل نوین توسعه و رونق واقعی خواهد بود یا صرفاً وعده‌ای بر روی نقشه باقی خواهد ماند.