امداد؛ چراغهای کوچک اما پایدار روشن کرد ۲۶۵ جرقه امید در روستاهای استان
همزمان با روز ملی روستا و عشایر، ۲۶۵ طرح اشتغال برای خانوادههای نیازمند مناطق روستایی و عشایری خراسان جنوبی آغاز شد؛ طرحهایی که هرکدام میتوانند چراغی کوچک اما پایدار در خانهای خاموش باشند.
در دل روستاهای دورافتاده خراسان جنوبی، صدای چرخهای زندگی دوباره شنیده میشود؛ از کارگاه کوچک قالیبافی در خوسف تا آغل نوساز دامدار جوانی در نهبندان. این روزها، کمیته امداد امام خمینی(ره) با اجرای ۲۶۵ طرح اشتغالزایی در مناطق روستایی و عشایری، تلاش دارد فرصتهای تازهای برای بازگشت به کار و عزت فراهم کند. محمد عرب، مدیرکل کمیته امداد خراسان جنوبی، با گرامیداشت ۱۵ مهر، روز ملی روستا و عشایر، از این حرکت بهعنوان «مسیر توانمندسازی و توسعه عدالت اجتماعی» یاد میکند و میگوید: «توجه به اشتغال پایدار روستایی، از اولویتهای اصلی ماست. این طرحها بهمنظور خودکفایی خانوادههای نیازمند و بازگرداندن چرخه تولید به زندگی آنان اجرا شده است». به گفته او، برای اجرای این طرحها ۲۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان تسهیلات قرضالحسنه پرداخت شده؛ تسهیلاتی که از میان کاغذ و دستورالعمل بیرون آمده و حالا در دستان زنان بافنده، کشاورزان، دامداران و صنعتگران کوچک، به حرکت درآمده است.
از چرخ قالی تا صدای موتور وانتها
بخشی از این طرحها در حوزههای حملونقل، خدمات، دامپروری، صنایعدستی، فرش و گلیم و کشاورزی اجرا شده است؛ حوزههایی که هرکدام، بنمایه اقتصاد خرد روستایی و عشایریاند. در یکی از روستاهای سربیشه، خانوادهای با همین تسهیلات، کارگاه کوچک تولید گلیم راه انداختهاند؛ در روستای دیگری، پسر جوانی با وام امداد، وانت کوچکش را خریده تا محصولات محلی را به شهر برساند. عرب میگوید: «ما از ظرفیتهای بومی استفاده کردهایم تا هر طرح، متناسب با جغرافیا و مهارت مردم همان منطقه باشد. آموزشهای فنی، مشاورههای شغلی و بستههای حمایتی نیز برای پایداری اشتغال در نظر گرفته شده است».
حلقه گمشده اشتغال
یکی از محورهای تازه کمیته امداد، توجه به آموزش فنی و مشاوره تخصصی برای متقاضیان است؛ امری که پیشتر کمتر به آن پرداخته میشد. در کنار پرداخت وام، حالا خانوادهها یاد میگیرند چطور بازار را بشناسند، تولید باکیفیتتر داشته باشند و محصول خود را بفروشند. مدیرکل کمیته امداد با تأکید بر همین موضوع میافزاید: «مشاوره در زمینه بازاریابی، فروش و نظارت بر اجرای طرحها از اقدامات حمایتی ما برای پایداری اشتغال است». این نهاد همچنین از طریق سامانه «حیات»، راه را برای ثبتنام افراد جویای کار در مناطق روستایی باز کرده تا فرآیند دریافت تسهیلات و نظارت بر طرحها شفافتر و دسترسپذیرتر باشد.
۲۴ هزار خانواده، در مسیر خودکفایی
خراسان جنوبی با اقلیم خشک و پراکندگی بالای روستاها، بیش از هر زمان به مدلهای کوچک اما پایدار اشتغال نیاز دارد. طبق اعلام کمیته امداد، ۲۳ هزار و ۹۴۳ خانوار روستایی با جمعیت بیش از ۴۹ هزار نفر تحت حمایت این نهاد هستند؛ اعدادی که اگرچه بزرگ بهنظر میرسند، اما در دل خود حکایت از زندگیهای خاموش و امیدهای کوچک دارند. امروز با هر وام کوچک، کارگاهی برپا میشود، دختری چرخ خیاطیاش را روشن میکند، یا پیرمردی دوباره گوسفندانش را به چرا میبرد. این تصویر ساده، معنای واقعی «توانمندسازی» است؛ همان مسیری که مددجویان را از چرخه وابستگی به مدار تولید بازمیگرداند.
برآیند یک برنامه
اجرای ۲۶۵ طرح اشتغالزایی در خراسان جنوبی نشاندهنده یک تحول واقعی و ساختاری در اقتصاد روستایی استان است، نه صرفاً مجموعهای از ارقام و تسهیلات پرداختشده. این برنامهها، با اختصاص ۲۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان تسهیلات و همراهی آموزشهای فنی و مشاورههای تخصصی، مسیر ایجاد اشتغال پایدار و توانمندسازی خانوادههای نیازمند را هموار کردهاند. تمرکز بر ظرفیتهای بومی و منطقهای، از دامپروری و کشاورزی گرفته تا صنایع دستی و خدمات، نشان میدهد که این اقدامات با مزیتهای طبیعی و فرهنگی استان هماهنگ شدهاند. چنین همراستایی هوشمندانه، نه تنها بازده اقتصادی طرحها را افزایش میدهد، بلکه پایداری اشتغال و کاهش وابستگی به کمکهای کوتاهمدت دولتی را تضمین میکند. علاوه بر این، مکانیزه شدن فرآیند نظارت و اجرای طرحها، همراه با ارائه مشاورههای بازاریابی و مدیریت، رویکرد علمی و شفافیت مدیریتی را تقویت کرده است و آثار مثبت آن در بلندمدت بر اعتماد عمومی و مشارکت جامعه محلی نمایان خواهد شد. این سیاستها نشان میدهند که اشتغال و توسعه اقتصادی در روستاها قابل تحقق است وقتی سرمایهگذاری هدفمند، بهرهگیری از ظرفیتهای محلی و همکاری مستمر نهادهای دولتی و جامعه محلی با هم پیوند میخورند. موفقیت امروز خراسان جنوبی، الگویی روشن برای سایر استانهاست؛ الگویی که ترکیبی از سیاستگذاری هوشمند، مدیریت شفاف و مشارکت فعال مردم را به نمایش میگذارد و مسیر رشد پایدار اقتصادی و اجتماعی را هموار میکند.
جایی که هنوز زندگی جریان دارد
در روز ملی روستا و عشایر، شاید بهترین تبریک نه واژهها، بلکه ایجاد فرصت دوباره برای زیستن با کرامت باشد. در مسیرهای خاکی و دورافتاده خراسان جنوبی، هنوز میتوان دید که امید چطور در کارگاههای کوچک، در زمینهای تشنه و در دستان پینهبسته زنان و مردان روستایی جوانه میزند.