آب نزدیک است
نزدیکترین فاصله تا آب، همین حالاست. لولهها از دل خاک گذشتهاند، مخازن ایستادهاند و فقط چند قدم باقی مانده تا خانههای ۵۳ روستای خراسان جنوبی، پس از سالها تشنگی، طعم «آب پایدار» را بچشند؛ وعدهای که نه روی کاغذ، که در پیشرفت بیش از ۹۰ درصد پروژهها دیده میشود.
آبرسانی در خراسان جنوبی داستان تازهای نیست؛ سالهاست که سطلهای زنگزده، دبههای پلاستیکی و تانکرهای جادهپیمایی، صحنه زندگی روستاییانی را شکل داده که سهمشان از آب، کمبارشترین بارانها و خشکی زمین بوده است. اما این روزها، در ۵۳ روستا، جریان دیگری در خاک میگذرد: لولهها به مقصد نزدیک شدهاند.
عملیات آبرسانی پایدار به روستاهای خراسان جنوبی در قالب پروژهای بزرگ آغاز شده است؛ پروژهای که در مجموع ۱۶۴ روستا را هدف قرار داده و برای آن هفت هزار میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته شده است. از میان این روستاها، ۵۳ روستا با حجم سرمایهگذاری ۹۲۰ میلیارد ریال حالا به پیشرفت فیزیکی بالای ۹۰ درصد رسیدهاند و در مراحل پایانی هستند؛ یعنی در آستانه آبی شدن.
اما تصویری وسیعتر نیز باید دیده شود:۲۰ مجتمع روستایی از مجموع ۱۰۵ مجتمع استان همچنان درگیر تنش آبیاند. این تنش در نهایت ۳۵۰ روستا از هزار و ۶۰ روستای خراسان جنوبی را تحت تأثیر قرار میدهد؛ عددی که نشان میدهد تشنگی هنوز گسترده است، اما روند تغییر شروع شده. در نقشهی کمآبی استان، چند نقطه پررنگتر دیده میشود: در شهرستان بیرجند، مجتمعهای وحدت، بهدان، علیآباد لوله و گازار مجموعاً ۵۲ روستا را زیر چتر خود دارند و با محدودیت آب دستوپنجه نرم میکنند.
در شهرستان قاینات نیز نام مجتمعهای سده، کلی، بزنآباد، حومه و محمدآباد میدرخشد؛ این بار با ۵۹ روستا که چشمانتظار آب پایدارند.
برای عبور از این وضعیت، تکمیل آبرسانی به ۲۵ مجتمع روستایی و پنج تکروستا در قالب ۷۵ پروژه در برنامه اعتبارات معاونت برنامهریزی گنجانده شده است. یعنی تعداد زیادی از روستاها اکنون در صف پروژههایی قرار دارند که یا آغاز شدهاند یا آماده اجرا هستند.
این روند، فقط وعده امروز نیست؛ سال گذشته نیز ۵۸ روستا با جمعیتی حدود پنج هزار نفر به آب پایدار رسیدهاند. با همین سرعت، امروز ۹۲ درصد جمعیت روستایی استان زیرپوشش آب شرب قرار دارند؛ رقمی که اگرچه امیدوارکننده است، اما فاصله هشت درصد باقیمانده هنوز یعنی روستاهایی که آب را نه از شیر لولهکشی، که با انتظار و رنج به دست میآورند.
منابع مالی این حرکت بزرگ تنها محدود به اعتبارات استانی نیست؛ طرحها از محل اعتبارات ملی مانند برنامههای «تنش آبی» و «مسکن ملی» نیز تغذیه میشوند. علاوه بر این، ظرفیت مشارکت اجتماعی هم به میدان آمده؛ بنیاد ابراهیمی، بنیاد برکت، بنیاد علوی، جمعیت امام رضا(ع) و حتی یونیسف پشت این حرکت ایستادهاند. جایی که دولت توان ندارد، نهادهای حمایتی و بینالمللی دست در دست هم گذاشتهاند تا تشنگی روستاها به پایان برسد.
هر لولهای که از خاک بیرون میآید، یعنی یک روستا به زندگی نزدیکتر شده است. هر مخزنی که روی تپهای نصب میشود، یعنی قرار نیست کودکی با دبه آبی که دو برابر وزنش است، مسیر خاکی را بالا و پایین برود.
و حالا ۵۳ روستا، فقط چند قدم آخر را کم دارند. آب، نزدیک است.